اصول، مفاهیم و ترندهای مدیریت دانش

تحلیل شکاف دانش

شکاف دانش چیست؟ چطور آن را شناسایی و برطرف کنیم؟

شکاف بین دانش فردی و دانش مورد نیاز سازمانی! امکان ندارد شاغل باشید و با معضل اطلاعات ناقص در مورد شرکت، پروژه یا کاری که انجام می‌دهید مواجه نشده باشید. اطلاعات و دانشی که اگر در دسترس شما باشد قطعاً کارهایتان با سرعت و دقت بیشتری پیش می‌برید. این رویارویی با مشکل باعث شکل‌گیری مفهومی با نام «شکاف دانش» شده‌است. شکاف دانش به معنی تفاوت اطلاعات فعلی کارمند، در مقابل اطلاعات مورد نیاز سازمانش است. به زبان ساده‌تر، شکاف دانش زمانی رخ می‌دهد که یک کارمند باید کاری انجام دهد اما نمی‌داند (دانش و اطلاعات مورد نیاز آن کار را ندارد) چگونه آن را انجام دهد. البته شکاف انواع مختلفی دارد که در ادامه به این موضوع هم می‌پردازم. چند نوع شکاف داریم؟ شکاف دانش همان‌طور که گفتیم، شکاف دانش زمانی اتفاق می‌افتد که یک کارمند اطلاعات مورد نیاز برای انجام وظایف شغلی خود را ندارد. در مثالی اغراق آمیز، برای کاری مانند تعویض لاستیک خودرو، شکاف دانش به معنی فردی است که اصلاً نمی‌داند یک خودرو لاستیک دارد؛ چه برسد به این بخواهد آن را تعویض کند. شکاف مهارت شکاف مهارتی موضوع ملموس‌تری است و به این معنی است که مجموعه مهارت‌های یک کارمند با مهارت‌های مورد نیاز برای

ادامه مطلب ...
داستان سرایی سازمانی برای مدیریت دانش

عمر دوباره مدیریت دانش با داستان‌سرایی !؟

کارآمد‌ترین روش برای جلب مشارکت کارکنان سازمان چیست؟ داستان‌سرایی روشی عالی برای جلب مشارکت افراد در مدیریت دانش (KM) است. اغلب اوقات، شما نمی‌توانید افراد را با الزامات و اهداف عملکردی مجبور کنید تا اقدامات مرتبط با مدیریت دانش را انجام دهند. در نتیجه تیم‌های مدیریت دانش باید به دنبال داستان‌های هدف‌دار و تأثیرگذار سازمانی باشند. داستان‌هایی که نشان‌دهنده عملکرد و اهمیت مدیریت دانش است. با توجه به این موضوع و در این مقاله ابتدا به چیستی داستان سرایی می‌پردازم، سپس سه ایده مهم جهانی که حاصل گفتگوی دو تن از بهترین داستان‌سرایان دنیا است را بیان می‌کنم. داستان‌سرایی چیست؟ داستان‌سرایی یا استوری تلینگ هنر بیان یا خلق یک موضوع یا واقعه است. این سبک، درست از زمانی شکل گرفت که مردم توانستند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. گذشتگان ما از داستان‌سرایی برای انتقال دانش، اصول اخلاقی و تاریخی استفاده می‌کردند. آنها داستان‌ها را بیان می‌کردند تا انتقال تجربه و رویاپردازی‌های بشر سینه به سینه و در دل کتاب‌ها بیان شود. از نگاهی دیگر می‌توان گفت داستان‌سرایی هنری تعاملی است؛ چراکه خالق داستان‌ها برای بیان واضح عناصر، تصاویر و تقویت قوه تخیل شنونده از جادوی کلمات استفاده می‌کنند تا شنوندگان را تحت تاثیر قرار دهند. با این تفاسیر ما شاهد تعاملی

ادامه مطلب ...
ChatGPT و KM

ChatGPT و مدیریت دانش؛ رقیب یا رفیق؟

ChatGPT، رقیبی سرسخت برای همه چیز؟ این روزها بحث‌های مرتبط با ChatGPT بسیار داغ است. موتور جستجویی که جواب مخاطبانش را خیلی ساده‌تر و سریع‌تر از سایر موتورهای جستجو می‌دهد. شاید اسم ابزار گذاشتن برای این هوش مصنوعی بهتر از موتور جستجو باشد. با این تفاسیر ما با  ابزاری روبرو هستیم که شاید در آینده نه‌چندان دور رقیب سرسختی برای ابر قدرتی مانند گوگل شود. اما آیا تمام این گمانه‌زنی‌ها به واقعیت می‌پیوندد؟ آیا نتایج ارائه شده در ChatGPT نتایج دقیق و صحیحی هستند؟ در نهایت به سؤالی می‌پردازیم که دغدغه اصلی نگارش این مقاله است. اینکه آیا ChatGPT سیستم‌های مدیریت دانش را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد و جایگزین آنها می‌شود یا خیر؟ برای رسیدن به جوابی کاملتر باید کمی در مورد کار با این ابزار بدانیم. اولین نکته این است که اگر سؤالات به ترتیب خاصی از ChatGPT پرسیده شود نتایج فرق می‌کند. در بعضی موارد به نظر می‌رسد این فناوری از پرس‌وجوهای قبلی یاد می‌گیرد اما گاهی اوقات هم این‌طور نیست. نکته دیگر اینکه در برخی موارد نتایج ارائه شده توسط این ابزار در دنیای واقعی درست نیستند. برای برطرف‌شدن بخشی از این ابهامات سعی می‌کنم با کمک خود این ابزار در مورد ارزش مدل‌های زبانی تعمیم‌یافته، جزئیات بیشتری

ادامه مطلب ...
تفاوت تکسونومی و آنتولوژی

تکسونومی و آنتولوژی چه تفاوت‌هایی دارند؟

«تکسونومی‌ در برابر آنتولوژی‌»؛ اینکه «چه تفاوتی بین تکسونومی‌ و آنتولوژی‌ وجود دارد؟» از سؤالاتی است که معمولاً در حوزه بررسی سیستم‌ها، علم داده و کامپیوتر پیش می‌آید. برای جواب دادن به این سؤال پاسخ‌های ساده و کوتاهی وجود دارد (مثل این که تکسونومی‌ها نظام‌های سلسله‌مراتبی (hierarchies) و آنتولوژی‌ها شبکه‌های معنایی (semantic)) هستند؛ بااین‌حال ممکن است تمایز قائل‌شدن بین تکسونومی و آنتولوژی برای برخی دشوار باشد. دلیل این دشواری هم قطعا هم‌پوشانی فراوانی است که بین این دو مفهوم وجود دارد. آنتولوژی‌ها می‌توانند دارای تکسونومی‌ها باشند و از طرف دیگر تکسونومی‌ها می‌توانند از منظر معنایی (سمانتیک) غنی شوند تا مشابه آنتولوژی‌ها شوند. برنامه‌هایی که در این حوزه استفاده می‌شوند هم (مثل PoolParty) توانایی ساخت هر دو را دارند. ریشۀ این دو مفهوم کجاست؟ یکی دیگر از تفاوت‌های مهم بین تکسونومی و آنتولوژی‌ به ریشه این دو باز می‌گردد. تکسونومی اطلاعات (نه تکسونومی بیولوژیکی) از رشته علم کتابداری سرچشمه گرفته است. به طور خاص، از نظر نگارنده تکسونومی‌ها به‌عنوان نوعی ترکیب انعطاف‌پذیر از سیستم‌های طبقه‌بندی (classification systems) و اصطلاح‌نامه‌ها (thesauri)، تکامل‌یافته و به وجود آمده‌اند. از سوی دیگر، آنتولوژی‌ها (زمانی که در فلسفه نیستند) معمولاً به‌عنوان بخشی از علوم کامپیوتر تدریس و تحقیق می‌شوند. توجه کنید همان‌طور که پیش‌تر به همگرایی

ادامه مطلب ...
ترندهای مدیریت دانش 2023

17 ترند محبوب مدیریت دانش در سال 2023

از ترندهای مدیریت دانش در سال 2023 چه می‌دانید؟ کسب‌وکارها برای بهبود عملکرد و فعالیت‌های داخلی خودشان به سیستم‌های مدیریت دانش متکی هستند. چراکه کارمندان باید به اسناد دسترسی داشته باشند، تیم‌ها باید با یکدیگر همکاری کنند و بخش‌های مختلف، اطلاعیه‌ها، خط‌مشی‌ها و فرم‌ها را به راحتی به اشتراک بگذارند. با این تفاسیر آیا تا به حال از چنین نرم‌افزاری استفاده کرده‌اید؟ این نرم‌افزار مدرن بوده یا قدیمی؟ اگر از یک نرم افزار مدیریت دانش قدیمی استفاده کرده‌اید خوب می‌دانید که نه تنها همکاریِ بهینهِ کارکنان و افزایش بهره‌وری را تجربه نمی‌کنید بلکه با تجربه عقب‌ماندگی سازمان هم آشنا می‌شوید. این دقیقا جایی است که نشان می‌دهد باید در انتخاب نرم‌افزار مدیریت دانش سازمانتان بازبینی کنید و به سمت ترند‌های جدید مدیریت دانش حرکت کنید. مدیریت دانش چیست؟ تیم محتوایی اینوتکس ایران، پیشتر و در مقاله مدیریت دانش چیست؟ هر آنچه در مورد مدیریت دانش نیاز دارید را به رشته تحریر درآورده‌اند؛ اما اگر بخواهم خلاصه بگویم: مدیریت دانش استفاده از ابزارها یا فرایند‌هایی برای مدیریت، دسترسی و به اشتراک‌گذاری اطلاعات در یک سازمان است. مدیریت دانش از یک پایگاه دانش واحد پشتیبانی می‌کند؛ در این پایگاه دانش کارکنان با ماموریت‌های شرکت و اهداف فردی همسو می‌شوند. رد پای این

ادامه مطلب ...
ویژگیهای یک مدیر دانش مدرن

مدیر دانش مدرن چه مهارت‌هایی نیاز دارد؟

تحول مدیریت دانش؛ نسل آینده مدیران دانش، ماتریکس‌ها هستند! مهارت‌های مدیر دانش مدت‌هاست که محل بحث رهبران کسب و کار‌ها و آژانس‌های کاریابی است. این افراد می‌دانند که امروزه برای مشاغل دیجیتال، مدیریت دانش از هر زمانی مهم‌تر است؛ از طرفی برای پیدا کردن مدیران دانشِ ماهر و شایسته با مشکل مواجه‌اند. این مشکل به دو دلیل اصلی به وجود می‌آید؛ اول اینکه مدیریت دانش ذاتاً یک دانش بین‌رشته‌ای است و نیازمند کار در تمام بخش‌های سازمان است؛ دوم اینکه پیشرفت‌ فناوری، چشم‌انداز آینده را به‌کلی تغییر داده است. با توجه به این مشکلات، شما می‌توانید ببینید که افراد تصمیم‌گیرنده در عناوین شغلی مختلف مدیریت دانش، برای مشخص کردن نیازهای خود با چه مشکلاتی دست‌وپنجه نرم می‌کنند. عناوین و تعاریف این مهارت‌ها دائماً در حال تغییر هستند، اما گاهی این تغییرات به‌اندازه کافی سریع نیستند تا بتوانند از واقعیت‌های تجارت مدرن پشتیبانی کنند و شکاف‌ بین آنها و افراد مستعد را پر کنند. چالش‌های موجود عاملی شد تا این نوشته ترجمه شود و بیشتر در مورد مهارت‌های مدیر دانش مدرن اطلاعات کسب کنیم. مهارت‌های مدیر دانش مدرن شامل چه چیزهایی نیست؟ همانطور که گفته شد، امروزه با تغییر ماهیت دانش، کسب‌وکارها برای یافتن و استخدامِ افرادِ مستعد در زمینه مدیریت

ادامه مطلب ...
اهداف مدیریت دانش چیست؟

اهداف مدیریت دانش چیست؟

گره‌ زدن مدیریت دانش به مسئله، واحد سازمانی یا فرایندها همین ابتدای نوشته باید بگویم، مثل هر موضوع دیگری که در مباحث مدیریتی پیش می‌آید و پشت آن مفهوم مدیریت وجود دارد، خود موضوع مدیریت دانش به‌تنهایی اصالت ندارد. یعنی یک سازمان‌ مدیریت دانش را به‌تنهایی چون مقوله جذابی است مورداستفاده قرار نمی‌دهد؛ بلکه آن را برای رسیدن به اهداف کسب و کار استفاده می‌کند؛ نه برای رسیدن به اهداف مدیریت دانش. این موضوع به ما نشان می‌دهد که سؤال «اصلی‌ترین اهداف مدیریت دانش چیست؟» اشتباه است. ما باید این سؤال را به سؤال «مدیریت دانش چطور موجب رسیدن به اهداف کسب و کار می‌شود؟» تغییر دهیم. چون خود مدیریت دانش به‌تنهایی و منفک از مسائل سازمان، معنی و مفهومی ندارد. اگر شما این موضوع را درک کنید و با این رویکرد به مدیریت دانش نگاه کنید گام بلند‌ی برای رسیدن به اهداف سازمانتان برداشته‌اید. چرا که مدیریت دانش را به مسئله، واحد سازمانی یا فرایندهایتان گره می‌زنید. تعیین اهداف خاص برای مدیریت دانش مدیریت دانش، ابزاری است که کمک می‌کند مدیران راحت‌تر و یا سریع‌تر به اهداف مدنظرشان برسند. با مثالی این جمله را برایتان روشن‌تر می‌کنم، فرض کنید شما هدفی دارید تحت عنوان افزایش رضایت مشتری، اگر واقعاً

ادامه مطلب ...
مدیریت دانش چیست؟

مدیریت دانش چیست؟ از لحظه شکل‌گیری این مفهوم تا امروز.

هر آنچه نیاز است در مورد مدیریت دانش بدانید. اولین بار ایده نوشتن محتوایی در مورد مدیریت دانش* وقتی به ذهنمان رسید که متوجه شدیم منابع غنی کمی در این حوزه وجود دارد. در بین منابع آنلاین هم، یا به شکلی ناقص به موضوع پرداخته‌ شده‌است یا اطلاعات درست و نادرست در کنار هم منتشر شده‌است. همین موضوع باعث نگارش محتوایی جامع در مورد چیستی مدیریت دانش شد. محتوایی که به صورت کتابچه هم قابل دانلود است. در این مطلب می‌توانید با مفهوم دانش، مراحل تکامل، مزیت‌ها، اهداف، چالش‌ها، مراحل پیاده‌سازی و هر آنچه نیاز است در مورد مدیریت دانش بدانید، آشنا شوید. اگر زمان کافی برای مطالعه این بلاگ را ندارید از طریق لینک زیر کتابچه را دانلود و در زمان مناسب‌تری مطالعه کنید. (*): مدیریت دانش در جامع‌ترین تعریف، «دانش جمعی سازمان را کنترل می‌کند و منجر به راندمان بهتر آن می‌شود». دانش چیست؟ تصمیم گرفتیم در ابتدا از تعریف دانش شروع کنیم چراکه برای درک بهتر مدیریت دانش قبل از هر چیز باید بدانید دانش چیست؟ در تعریفی کلی، درک یک سازمان یا فرد از اطلاعات کسب‌شده از طریق آموزش و تجربه را دانش می‌گویند. این اطلاعات از داده‌های خامی به‌دست‌ می‌آید که برای انتقال مفهومی خاص

ادامه مطلب ...