همتایاری یک از اصلی‌ترین فرایندهای مدیریت دانش هر چند که همتایاری در ادبیات مدیریت دانش جهان بسیار شناخته شده است ولی در جامعه ایران کمتر کسی از این مفهوم استفاده می‌کند. برای تایید این گفته هم کافی است آن را گوگل کنید نتیجه خود گویای همه چیز است. جالب اینجاست که همتا‌یاری (Peer Assist) یکی از فرایندهای اصلی مدیریت دانش است. به عبارتی این ابزار وسیله‌ای برای «یادگیری قبل از» یک پروژه یا یک فعالیت است. همچنین می‌توانم بگویم همتایاری به گردهمایی‌های رو در رو یا مجازی گفته می‌شود که کارکنان را گرد هم می‌آورد تا دانش، به‌روش‌ها یا درس‌‌‌آموخته‌‌های مرتبط با یک موضوع خاص را به اشتراک بگذارند. در همتا‌یاری، یک فرد یا گروه مشکل یا چالشی که در کار یا پروژه با آن مواجه است را به گروه با تجربه دیگری در میان می‌گذارد؛ تا با به اشتراک‌گذاشتن نظرات و پیشنهادات، گروه با تجربه و میزبان درگیر یادگیری مشارکتی شوند. هدف از همتایاری چیست؟ چه زمانی باید از آن استفاده کنیم؟ هدف از همتا یاری واردکردن دانش جدید و کارآمد در پروژه است. این یکی از ساده‌ترین و مؤثرترین راه‌ها برای به‌کارگیری دانش در جایی است که مورد نیاز است. در اینجا به مورادی اشاره می‌کنم که هنگام مواجهه

اشتراک‌گذاری دانش عنصری کلیدی در دنیای مدیریت دانش است. امروزه کمتر کسی پیدا می‌شود که در مورد اهمیت علم و دانش و تمایزی که در زندگی بشر به نسبت سایر موجودات ایجاد کرده‌است نداند. به همین دلیل صحبت در مورد اهمیت دانش اصلا سخت نیست. تنها مشکل امروز ما گستردگی، عدم تمرکز و متقاعد سازی افراد برای اشتراک گذاری دانش و علی‌الخصوص دانش کلیدی در سازمان است. این چالش باعث شد تا جستجوی عمیقی بین نقطه‌نظرهای موجود در حوزۀ اشتراک‌گذاری دانش، ابزارهای به‌اشتراک‌گذاری دانش و بِه‌روش‌های انجام این کار انجام دهم؛ در همین حین متوجه شدم برای درک بهتر این مفهوم باید با تمام وجود حس کنیم که دانش سازمانی، سرمایه و ثروت بالقوه سازمان است یا بهتر است بگویم دانش شالودۀ کلیدی و اصلیِ یک مؤسسه، سازمان، تخصص یا تجارت است. دانش اگر متروک و دست‌نخورده باقی بماند هیچ منفعتی برای ما نخواهد داشت. پس بیایید قبل از هر چیز با مفهوم اشتراک‌گذاری دانش در دیدگاه عمومی آشنا شویم؟ اشتراک‌گذاری دانش، ایده‌ای است که به مدد آن می‌توانیم هر نوع اطلاعات و دانش را از فردی به فرد دیگر انتقال دهیم. این مفهوم می‌تواند با تمامی افرادی که تمایل دارند تجربیات، داده‌ها، محتوای کنفرانس‌ها، مجموعه مهارت‌ها و کارهایشان را

خبره‌یاب چیست؟ خبره‌یابی رویکرد و یا ابزاری است برای شناسایی کارشناسان و افرادی با دانش بالا در محیط کار که مورد استفاده کارمندان مختلف قرار می‌گیرد. برای استفاده از این رویکرد، معمولاً یک پروفایل آنلاین و قابل‌جستجو برای کارمند ایجاد می‌کنند. با این حال، خبره یاب می‌تواند شامل رویکردهای زیر باشد: نکات و به‌روش‌هایی برای خبره یاب‌ها خبره‌یابی از دیرباز جزو رویکردهای ارزشمند برای سازمان‌های بسیار بزرگ بوده است که شعبات مختلفی در سطح جهانی داشته‌اند. اگر فردی که می‌تواند به سؤالاتتان پاسخ دهد؛ در آن‌سوی دنیا کار کند نمی‌توانید او را فوراً و صرفاً با پرس‌وجو از همکارانتان پیدا کنید. در چنین محیطی، کارمندان به ابزارهایی نیاز دارند تا افراد را بر اساس تخصصشان پیدا کنند و با آنها ارتباط برقرار کنند. با مرسوم شدن دورکاری، ترکیب دورکاری و کار در شرکت و همچنین کمبود افراد خبره، رویکرد خبره‌یابی برای شرکت‌های متوسط و حتی کوچک هم با اهمیت شد. اگر کارمندی سؤالی دارد که نمی‌تواند صرفاً به کمک اطلاعات مستند به آن پاسخ دهد، باید بتواند جواب سوالش را از فردی دارای آن دانش به راحتی بگیرد. خبره یاب همچنین به سازمان‌ها (در هر اندازه‌ای) کمک می‌کند تا در صورت وقوع بحران یا پیداکردن فرصت، سریعا عمل کنند. خبره

نجات بوئینگ از یک فاجعه تجاری به کمک چک‌لیست‌!!! در این پُست درباره چگونگی مشهور شدن هواپیمای بوئینگ ۲۹۹ در سال ۱۹۳۴ می‌نویسم. اینکه بویینگ چطور توانست تنها به کمک «چک‌لیست خلبانان» در مراحل پایانی ارزیابی توسط ارتش آمریکا، ۲۰۰ فروند هواپیما سفارش بگیرد و در مقابل دو رقیب خود پیروز شود. داستان از اینجا شروع شد که بوئینگ ۲۹۹ در آن سال‌ها عملکرد خوبی نداشت و سخت نیازمند بهبود بود؛ چرا که در غیر اینصورت، ثبت سفارش توسط ارتش صورت نمی‌گرفت و فرار از وضعیت مالی نامطلوب ناممکن می‌شد. با وجود اقدامات صورت گرفته این داستان شروع خوشی نداشت و چیزی که در عمل اتفاق افتاد اصلا خوشایند نبود. هواپیمای ۲۹۹ هنگام بلندشدن دچار مشکل شد، سقوط کرد و منفجر شد. این حادثه منجر به کشته شدن ۲ نفر از ۴ خدمه هواپیما شد. «بررسی‌های بعد از حادثه نشان داد که «خطای خلبان» عامل اصلی این اتفاق بود». هیل (خلبانی که اولین پرواز خود را تجربه می‌کرد) با هواپیما آشنایی نداشت و فراموش کرده بود تنظیم خودکار سکان عقب (که وظیفه آن تنظیم ارتفاع است ) را قبل از بلندشدن غیر فعال کند. به نظر می‌رسد پس از بلندشدن، تاور (رئیس خلبان آزمایشی بوئینگ که او هم در کابین

حل مشکلات دانشی با ابزارهای اطلاعاتی؟! درست است که دانش و اطلاعات بخشی از یک پیوستار هستند ولی دو مفهوم جدا از هم‌اند. ما نمی‌توانیم مشکلات دانشی را تنها با ابزارهای اطلاعاتی حل کنیم، در همین مقاله به چرایی این موضوع میپردازم. معمولا مشتریانی که به شرکت اینوتکس ایران مراجعه می‌کنند، مشکل خود را اینطور مطرح می‌کنند: « تیم‌های پروژه ما نمی‌توانند دانش مورد نیاز در پروژه‌ها را پیدا کنند. از شما می‌خواهیم کمک کنید تا سیستمی برای ذخیره و دسترسی به اطلاعات پروژه بسازیم و آن را توسعه دهیم. چرا مشکلات دانشی تنها با ابزارهای اطلاعاتی حل نمی‌شود؟ 1. دانش‌هایی هرگز مدون (کدسازی) نمی‌شوند. بسیاری از دانش‌های سازمانی هرگز به عنوان اطلاعات مدون  (کدسازی ) نمی‌شود. کارکنان بیشتر از چیزی که می‌توانند بگویند می‌دانند و بیشتر از چیزی که بتوانند ثبت کنند، می‌گویند. اغراق نیست اگر بگوییم 80 درصد از دانش یک سازمان غیرمستند است و فقط از طریق شبکه‌های اجتماعی سازمانی ، انجمن‌های خبرگی و فرایندهای مکالمه‌ای مانند همتایاری (peer Assist) و تبادل دانش (Knowledge Exchange) قابل دسترسی است این در حالی است که ابزارهای اطلاعاتی برای دسترسی به این دانش‌ها ایده‌ای ندارند و آن را دست نخورده می‌گذارند. 2. دانش پروژ تمام و کمال ثبت نمی‌شود. یک مشکل

آیا می‌توان دانش ضمنی را به آشکار تبدیل کرد. در سال‌های دور بشر بعد از رسیدن به موفقیت‌های بزرگی مثل  اختراع کاغذ، ماشین چاپ یا تلگراف، سال‌ها غرق در  شادی و فخرفروشی بود ولی حالا سرعت اختراعات اینقدر زیاد شده که حتی فرصت نمی‌کنیم کمی شادی کنیم. فقط می‌توانیم مات و مبهوت  نگاه کنیم که امسال چه چیزی قرار است زندگی‌مان را متحول کند. مثلاً  از عجیب‌ترین آنها می‌توانم به نکروباتیک (تبدیل مردگان به ربات)، گوشت آزمایشگاهی، بتن «زنده» ‌با قابلیت خودترمیمی و پاک‌سازی محیط و خیلی موارد دیگر اشاره کنم. حالا و بعد از دیدن اختراعات عجیب و دور از ذهن، با این سؤالات مواجه شدم که آیا علوم جدید به حوزه کاری ما یعنی مدیریت دانش هم راه پیدا کرده‌است؟ آیا راهکار تکنولوژیکی مدرنی اختراع شده تا به کمک آن بتوانیم دانش ضمنی مدیران و افراد ارشد را به دانش آشکار تبدیل کنیم؟ چرا که ما دانش ضمنی را نوعی دانش شخصی می‌دانیم که فرموله‌کردن آن بسیار مشکل است و نمی‌توان آن را به‌راحتی توضیح داد یا به دیگران منتقل کرد. تکنولوژی مدرن در مدیریت دانش چقدر تاثیر داشته‌است؟ سؤال اولی که در پاراگراف  قبل به آن اشاره کردم  را باید با جواب مثبت  پاسخ دهم، چون سرعت و

پایگاه دانش چیست؟ پایگاه‌های دانش پایه و اساس عملکرد مدیریت دانش شما هستند. آنها کتابخانۀ آنلاین اطلاعاتی در مورد محصول، خدمات، بخش‌ها یا موضوعات سازمانی هستند. داده‌های موجود در پایگاه دانش شما می‌توانند توسط هر فردی از جمله ذی‌نفعان، کارکنان، مدیران پُر شوند. البته گفتن این نکته بااهمیت است که در سازمان‌های بزرگ بهتر است ورود اطلاعات از منابع مختلف تنها توسط مدیران دانش انجام شود. یعنی تنها مشارکت‌کنندگان آشنا با فرایندها، دانش را وارد کنند. محتوای این پایگاه دانش می‌تواند شامل نکات و جزئیات بخش حقوقی یا منابع انسانی سازمان تا توضیح نحوه عملکرد یک محصول باشد. همچنین می‌تواند شامل سؤالات متداول، راهنماها، راهنماهای عیب‌یابی، کتاب‌های راه‌اندازی* و سایر اطلاعاتی باشد که تیم یا سازمان شما ممکن است به آن نیاز داشته باشد.  امروزه بسیاری از پایگاه‌های دانش حول محور هوش مصنوعی ساخته می‌شوند و می‌توانند با کاربرانی که از آنها استفاده می‌کنند در تعامل باشند. راه‌حل‌ها در آنها بر اساس چیزی است که ما آن را استدلال قیاسی خودکار می‌نامیم. به این معنی که  کاربر یک سؤال و یا مفهوم را وارد سیستم می‌کند و نرم‌افزار با محدودکردن نتایج جستجو و ارتباطات مفهومی او را به درست‌ترین راه‌حل و دقیق‌ترین سند می‌رساند.  (*): runbook در یک سیستم یا شبکه کامپیوتری، مجموعه‌ای

هر سازمان نیازمند شکل خاصی از مدیریت دانش است. مدیریت دانش مجموعه‌ای از تکنیک‌ها، روش‌ها و ابزارهای خاص است. در حال حاضر تعداد زیادی از این ابزارها وجود دارد ولی خوب است بدانید که لزومی ندارد سازمان‌ها از همه اینها استفاده کنند چرا که بسته به شرایط و ویژگی‌های سازمان باید نسبت به استفاده از ابزارها و تکنیک‌های مدیریت دانش اقدام کنید. این یعنی هر سازمان نیازمند شکل خاصی از مدیریت دانش است تا بتواند عملکرد بهتری داشته باشد. با توجه به اهمیت این موضوع در ابتدای این مقاله جدول تناوبی عناصر برنامه‌های مدیریت دانش را می‌بینید؛ سپس به اهمیت و چرایی استفاده از آنها می‌پردازم و در نهایت هم 32 مورد از این ابزار و تکنیک‌ها را به شکل خلاصه تعریف می‌کنم تا تصمیم راحت‌تری برای لزوم استفاده یا عدم استفاده از آنها بگیرید. جدول تناوبی عناصر برنامه‌های مدیریت دانش چیست؟ جدول تناوبی عناصر برنامه‌های مدیریت دانش اولین بار توسط شرکت Knowledge Architecture ارائه شد. این جدول دسته‌بندی جالب و جامعی از ابزارها و تکنیک‌های مدیریت دانش را با الهام‌گرفتن از جدول عناصر مندلیف ارائه می‌دهد. در تصویر زیر می‌توانید این جدول را مشاهده کنید. دسته‌بندی ابزارها و تکنیک‌های مدیریت دانش بر اساس جدول تناوبی عناصر جدول تناوبی تکنیک‌های