بهداد صادقی

همتا یاری در مدیریت دانش

همتا‌یاری چیست؟ چطور و چه زمانی از آن استفاده کنیم؟

همتایاری یک از اصلی‌ترین فرایندهای مدیریت دانش هر چند که همتایاری در ادبیات مدیریت دانش جهان بسیار شناخته شده است ولی در جامعه ایران کمتر کسی از این مفهوم استفاده می‌کند. برای تایید این گفته هم کافی است آن را گوگل کنید نتیجه خود گویای همه چیز است. جالب اینجاست که همتا‌یاری (Peer Assist) یکی از فرایندهای اصلی مدیریت دانش است. به عبارتی این ابزار وسیله‌ای برای «یادگیری قبل از» یک پروژه یا یک فعالیت است. همچنین می‌توانم بگویم همتایاری به گردهمایی‌های رو در رو یا مجازی گفته می‌شود که کارکنان را گرد هم می‌آورد تا دانش، به‌روش‌ها یا درس‌‌‌آموخته‌‌های مرتبط با یک موضوع خاص را به اشتراک بگذارند. در همتا‌یاری، یک فرد یا گروه مشکل یا چالشی که در کار یا پروژه با آن مواجه است را به گروه با تجربه دیگری در میان می‌گذارد؛ تا با به اشتراک‌گذاشتن نظرات و پیشنهادات، گروه با تجربه و میزبان درگیر یادگیری مشارکتی شوند. هدف از همتایاری چیست؟ چه زمانی باید از آن استفاده کنیم؟ هدف از همتا یاری واردکردن دانش جدید و کارآمد در پروژه است. این یکی از ساده‌ترین و مؤثرترین راه‌ها برای به‌کارگیری دانش در جایی است که مورد نیاز است. در اینجا به مورادی اشاره می‌کنم که هنگام مواجهه

ادامه مطلب ...
مدیریت دانش در ورزش

صنعت سودآور و جذاب ورزش هم نیازمند مدیریت دانش است.

چه دلیل منطقی برای ورود مدیریت دانش به صنعت ورزش وجود دارد؟ براساس برخی گزارش‌ها حجم بازار جهانی صنعت ورزش در سال ۲۰۱۹ بیشتر از ۴۸۸ میلیارد دلار بوده است. پیش بینی می‌شود در سال ۲۰۲۳ به ۶۲۴ میلیارد دلار برسد. بزرگترین بخش این صنعت در سال ۲۰۱۹، با حجم ۳۱۱ میلیارد دلار، به بازارِ خدماتِ تأسیسات و فعالیت‌های وابسته به آن اختصاص داشته‌است. بازار بعدی با حجم ۶۹ میلیارد دلار بازار کالا (پوشاک، کفش، لوازم جانبی) است. ۵۹ میلیارد دلار هم به بازار خدمات رسانه‌ای (حق پخش، حق تبلیغات) و در نهایت ۴۹ میلیارد دلار مربوط به بازار خدمات سایر (مشاوره، آموزش، بیمه) است. این اعداد و ارقام هر سال در حال افزایش هستند چرا که صنعت ورزش، صنعتی پویا و چندجانبه است که درگیر با اقتصاد، سیاست، فرهنگ، اجتماع و محیط زیست است. صنعت ورزش می‌تواند فرصت‌ها و چالش‌های متعددی را برای شرکت‌کنندگان، تماشاگران، حامیان و ذینفعان ورزش ایجاد کند. به همین خاطر است که این صنعت، نیاز به تحلیل، برنامه‌ریزی، اجرای اصولی، ارزیابی دقیق و مستمر دارد تا بتواند به بهبود عملکرد، کارآفرینی، رضایت و رفاه در حوزه ورزش کمک کند. با این مقدمه در ادامه می‌بینید که چطور سازمان‌های ورزشی و صنایع وابسته به آن می‌توانند

ادامه مطلب ...
خبره‌یاب

خبره‌یاب و بهترین روش استفاده از آن در سازمان

خبره‌یاب چیست؟ خبره‌یابی رویکرد و یا ابزاری است برای شناسایی کارشناسان و افرادی با دانش بالا در محیط کار که مورد استفاده کارمندان مختلف قرار می‌گیرد. برای استفاده از این رویکرد، معمولاً یک پروفایل آنلاین و قابل‌جستجو برای کارمند ایجاد می‌کنند. با این حال، خبره یاب می‌تواند شامل رویکردهای زیر باشد: نکات و به‌روش‌هایی برای خبره یاب‌ها خبره‌یابی از دیرباز جزو رویکردهای ارزشمند برای سازمان‌های بسیار بزرگ بوده است که شعبات مختلفی در سطح جهانی داشته‌اند. اگر فردی که می‌تواند به سؤالاتتان پاسخ دهد؛ در آن‌سوی دنیا کار کند نمی‌توانید او را فوراً و صرفاً با پرس‌وجو از همکارانتان پیدا کنید. در چنین محیطی، کارمندان به ابزارهایی نیاز دارند تا افراد را بر اساس تخصصشان پیدا کنند و با آنها ارتباط برقرار کنند. با مرسوم شدن دورکاری، ترکیب دورکاری و کار در شرکت و همچنین کمبود افراد خبره، رویکرد خبره‌یابی برای شرکت‌های متوسط و حتی کوچک هم با اهمیت شد. اگر کارمندی سؤالی دارد که نمی‌تواند صرفاً به کمک اطلاعات مستند به آن پاسخ دهد، باید بتواند جواب سوالش را از فردی دارای آن دانش به راحتی بگیرد. خبره یاب همچنین به سازمان‌ها (در هر اندازه‌ای) کمک می‌کند تا در صورت وقوع بحران یا پیداکردن فرصت، سریعا عمل کنند. خبره

ادامه مطلب ...
مدیریت دانش منابع انسانی چیست؟

کاتالیزور پیاده‌سازی مدیریت دانش در منابع انسانی

مدیریت دانشِ منابع انسانی چیست؟ مدیریت دانشِ منابع انسانی عبارت است از متمرکزسازی تمامی سیاست‌ها، خط‌مشی‌ها، مستندات، اطلاعات و دانشِ مرتبط با منابع انسانی که دائما به‌روزرسانی می‌شود و دسترسی به اطلاعات را برای تمام کارکنان آسان می‌کند. نکته کلیدی این منبع متمرکز این است که به کارمندان صرف‌نظر از حوزه کاری، جایگاه یا مدت تصدی، اجازه می‌دهد که به صورت 24 ساعته و در 7 روز هفته، از طریق یک پورتال مشارکتی به اطلاعات منابع انسانی موردنیاز خود دسترسی داشته باشند. این پایگاهِ متمرکزِ دانش باعث کاهش سرخوردگی کارمندان، کاهش احتمال منسوخ یا نادرست بودن اطلاعات و همچنین کاهش فشار کاری بر روی کارکنان منابع انسانی می‌شود. (آنها دیگر مجبور نیستند بارها و بارها به یک سؤال مشابه پاسخ دهند.) تعریف مختصر و مفید از KM و HR. مدیریت دانش (Knowledge Management = KM) به فرایند شناسایی، سازماندهی، ذخیره‌سازی و به اشتراک‌گذاری اطلاعات و دانش در یک سازمان گفته می‌شود. این کار می‌تواند باعث  بهبود عملکرد، نوآوری و یادگیری سازمانی شود. مدیریت منابع انسانی (Human Resources = HR) عملکردی درون‌سازمانی است که با مدیریت و توسعه سرمایه انسانی سازمان سروکار دارد. این مفهوم می‌تواند شامل فعالیت‌هایی مانند استخدام، آموزش، جبران خدمات، حقوق و مزایا، ارزیابی عملکرد، روابط کارکنان و

ادامه مطلب ...
تبدیل دانش ضمنی به آشکار

تبدیل دانش ضمنی به آشکار، سَهلی مُمتَنِع!

آیا می‌توان دانش ضمنی را به آشکار تبدیل کرد. در سال‌های دور بشر بعد از رسیدن به موفقیت‌های بزرگی مثل  اختراع کاغذ، ماشین چاپ یا تلگراف، سال‌ها غرق در  شادی و فخرفروشی بود ولی حالا سرعت اختراعات اینقدر زیاد شده که حتی فرصت نمی‌کنیم کمی شادی کنیم. فقط می‌توانیم مات و مبهوت  نگاه کنیم که امسال چه چیزی قرار است زندگی‌مان را متحول کند. مثلاً  از عجیب‌ترین آنها می‌توانم به نکروباتیک (تبدیل مردگان به ربات)، گوشت آزمایشگاهی، بتن «زنده» ‌با قابلیت خودترمیمی و پاک‌سازی محیط و خیلی موارد دیگر اشاره کنم. حالا و بعد از دیدن اختراعات عجیب و دور از ذهن، با این سؤالات مواجه شدم که آیا علوم جدید به حوزه کاری ما یعنی مدیریت دانش هم راه پیدا کرده‌است؟ آیا راهکار تکنولوژیکی مدرنی اختراع شده تا به کمک آن بتوانیم دانش ضمنی مدیران و افراد ارشد را به دانش آشکار تبدیل کنیم؟ چرا که ما دانش ضمنی را نوعی دانش شخصی می‌دانیم که فرموله‌کردن آن بسیار مشکل است و نمی‌توان آن را به‌راحتی توضیح داد یا به دیگران منتقل کرد. تکنولوژی مدرن در مدیریت دانش چقدر تاثیر داشته‌است؟ سؤال اولی که در پاراگراف  قبل به آن اشاره کردم  را باید با جواب مثبت  پاسخ دهم، چون سرعت و

ادامه مطلب ...
چرا پایگاه دانش مهم است؟

پایگاه دانش چیست، چرا به آن نیاز داریم و چگونه از آن استفاده کنیم؟

پایگاه دانش چیست؟ پایگاه‌های دانش پایه و اساس عملکرد مدیریت دانش شما هستند. آنها کتابخانۀ آنلاین اطلاعاتی در مورد محصول، خدمات، بخش‌ها یا موضوعات سازمانی هستند. داده‌های موجود در پایگاه دانش شما می‌توانند توسط هر فردی از جمله ذی‌نفعان، کارکنان، مدیران پُر شوند. البته گفتن این نکته بااهمیت است که در سازمان‌های بزرگ بهتر است ورود اطلاعات از منابع مختلف تنها توسط مدیران دانش انجام شود. یعنی تنها مشارکت‌کنندگان آشنا با فرایندها، دانش را وارد کنند. محتوای این پایگاه دانش می‌تواند شامل نکات و جزئیات بخش حقوقی یا منابع انسانی سازمان تا توضیح نحوه عملکرد یک محصول باشد. همچنین می‌تواند شامل سؤالات متداول، راهنماها، راهنماهای عیب‌یابی، کتاب‌های راه‌اندازی* و سایر اطلاعاتی باشد که تیم یا سازمان شما ممکن است به آن نیاز داشته باشد.  امروزه بسیاری از پایگاه‌های دانش حول محور هوش مصنوعی ساخته می‌شوند و می‌توانند با کاربرانی که از آنها استفاده می‌کنند در تعامل باشند. راه‌حل‌ها در آنها بر اساس چیزی است که ما آن را استدلال قیاسی خودکار می‌نامیم. به این معنی که  کاربر یک سؤال و یا مفهوم را وارد سیستم می‌کند و نرم‌افزار با محدودکردن نتایج جستجو و ارتباطات مفهومی او را به درست‌ترین راه‌حل و دقیق‌ترین سند می‌رساند.  (*): runbook در یک سیستم یا شبکه کامپیوتری، مجموعه‌ای

ادامه مطلب ...
مدیریت دانش در واحدهای فناوری اطلاعات

واحد فناوری اطلاعات (IT) سنگ‌بنای موفقیت مدیریت دانش

جنگ اول به از صلح آخر است! بیایید همین اول نوشته سنگهایمان را وا بکنیم و به این باور برسیم که برای مقیاس‌پذیر کردن نرم‌افزار مدیریت دانش در سازمان‌هایی که متولی مدیریت دانش، واحدی غیر از فناوری اطلاعات است اغلب شکست می‌خورد. چرا که سازمان نتوانسته واحد فناوری اطلاعات را به خوبی با خود همراه کند. این یعنی در اکثر مواقع بهترین نتایج برای مشتریانی به دست می‌آید که واحد فناوری اطلاعات (IT) زیرمجموعه واحد متولی مدیریت دانش است. همچنین مشتریانی که کمیته‌ای قدرتمند را با واحد فناوری اطلاعات تشکیل می‌دهند موفق‌تر هستند. همه آنچه در پاراگراف قبل به آن اشاره شد، نشان‌ می‌دهد که اگر واقعا قصد پیاده‌سازی و اجرای مدیریت دانش را داشته باشید؛ کمک گرفتن از واحد فناوری اطلاعات(IT) برایتان از نان شب هم واجب‌تر است. به دلیل اهمیت این موضوع سعی کردم در این مقاله با مثالی عینی این مبحث را برایتان روشن‌تر کنم. درخواست حل مسئله از واحد IT فرض کنید در سازمان شما اخیراً یکی از نرم افزارهای سازمانی پرکاربرد، به‌روزرسانی شده‌است. از روز آپدیت به بعد یعنی درست وقتی‌که قصد دارید یک فعالیت خاص را در آن انجام دهید با پیغام خطا مواجه می‌شوید. برای رفع مشکل خود یا با واحد IT تماس

ادامه مطلب ...
استخراج دانش خبرگان چگونه امکان پذیر است؟

استخراج دانش چیست و فرایند اجرایی آن چگونه است؟

تعریف IGI Global از استخراج دانش چیست؟ طبق تعریف IGI Global، استخراج دانش فرآیند مصاحبه با کارشناسان برای مستندسازی و به اشتراک‌گذاری دانش ضمنی آنها است. در انتهای این فرایند، دانش کسب‌شده به «دانش عملی» تبدیل و به دیگر کارمندان منتقل می‌شود. یعنی می‌توان گفت اصلی‌ترین هدف استخراج دانش این است که دانش ضمنی خبرگان را به دانش آشکار تبدیل کند.* (*): ذکر این نکته ضروری است که تبدیل دانش ضمنی به دانش آشکار، کار سختی است و توجیه اقتصادی ندارد. در نتیجه این فرایند تنها در شرایطی باید انجام شود که دانش بدست‌آمده برای سازمان بسیار حیاتی باشد یا اینکه پروژه‌ای بزرگ در حال انجام باشد و بخواهیم دانشِ ضمنی خبرگانِ این پروژه را برای انجام پروژه‌های بعدی ثبت، نگه‌داری و استفاده کنیم. به بیانی دیگر استخراج دانش خبرگان، فرایندِ دریافت، جذب، ثبت و انتقال تجربه سالیان سالِ افرادِ در شرف بازنشستگی یا اشخاصی است که دارای تجربه و دانش‌‏های پروژه‌‏ای، فنی و مدیریتی هستند. دانش به‌دست‌آمده در این فرایند پس از ثبت به قطعات قابل درک برای کارکنان، تجزیه می‌شود تا دیگر کارمندان بتوانند از آنها استفاده کنند. ولی انجام این فرایند نیازمند صرف هزینه، زمان و به‌کارگیری مدیران و مهندسان دانش است که بتوانند مسیر استخراج دانش خبرگان

ادامه مطلب ...
می‌توانید با کمک مدیریت دانش هزینه‌های آنبوردینگ سازمان خود را کاهش دهید.

کاهش هزینه‌های منابع انسانی و آنبوردینگ با مدیریت دانش

همین ب بسم‌الله باید بگویم که آموزش کارکنان تازه وارد آنقدرها که احتمالا فکر می‌کنید کم هزینه نیست. طبق داده‌های مجله Training Industry*، هزینه‌های جهانی برای آموزش کارکنان تقریبا 370 میلیارد دلار است که البته هر سال این مقدار بیشتر و بیشتر می‌شود. از طرفی متوسط هزینه آموزشی برای هر یادگیرنده 1286 دلار است. اگر این آموزش‌ها به صورت مستمر انجام شود، در درازمدت بهره‌وری را افزایش می‌دهد. چراکه کارمندان از طریق منحنی‌های یادگیری آموزش می­‌بینند و برای تسلط بر ابزارها و فرایندهای جدید تلاش می‌کنند. این موضوع حتی برای شخصی که به تازگی استخدام‌ نشده و مهارت بالایی دارد هم صدق می‌کند.

ادامه مطلب ...