متعهد به کیفیت بمانید.
قرارگرفتن مدیریت دانش بهصورت واضح و مستقل در الزامات استاندارد ایزو (ISO 9001) نسخه ۲۰۱۵ بعد از سالها نشان از این دارد که این مفهوم دیگر یک گزینه نیست بلکه اگر سازمان شما خود را متعهد به کیفیت میداند باید بتواند عملکرد قابل قبولی در این حوزه داشته باشد. پیش از ارائه این نسخه از استاندارد ایزو ۹۰۰۱، طی یک نظرسنجی از ۱۵۰۰۰ نفر متخصص در سراسر دنیا خواسته شد نظر خود را در مورد اینکه این استاندارد در چه زمینههایی کمبود دارد اعلام کنند. اشاره اکثریت آنها به مدیریت دانش باعث شد پیوند جدیدی بین مدیریت دانش و ایزو ۹۰۰۱ بهعنوان فراگیرترین استاندارد مدیریت کیفیت برقرار شود.
هرچند مدتها پیش استانداردهای مدیریت دانش و اطلاعات توسط British Standard ارائه شده بود، اما توجه مستقل و ویژه به این مفهوم در نسخه ۲۰۱۵، فرصتهایی را برای درک بهتر مدیریت دانش در چارچوب عملی سیستمهای کیفیت فراهم کردهاست. نکتهای که مدیران کیفیت باید به آن دقت کنند چگونگی تفسیر و برآورده کردن الزامات مدیریت دانش در راستای مدیریت کیفیت است. در همین راستا اگر مبحث چیستی و نحوۀ شکلگیری استاندارد برایتان با اهمیت است، توصیه میکنم مقاله استاندارد چیست؟ استاندارد مدیریت دانش در صنایع پایین دستی نفت و گاز را از دست ندهید.
مدیریت دانش و ایزو ۹۰۰۱ نسخه ۲۰۱۵
بند ۷.۱.۶. استاندارد با عنوان دانش سازمانی بیان میکند: سازمان باید دانش کلیدی و حیاتی مورد نیاز برای اجرای فرایندهای کاری و انطباق کیفی محصولات و خدمات خود را شناسایی کنند. این دانش باید نگهداری شود و به میزان لازم در دسترس ذینفعان قرار گیرد. زمانی که نیازهای سازمان و یا روندهای بیرونی دچار تغییر میشوند، سازمان باید وضعیت فعلی دانش خود را در نظر بگیرد و نحوه کسب یا دستیابی به هرگونه دانش مورد نیاز جدید و یا بهروزرسانی دانش موجود را مشخص نماید.
الزام مدیریت دانش در استاندارد ایزو را چگونه تفسیر کنیم؟
اول باید دقت کنیم بندی که اضافه شدهاست مانند ایزو ۳۰۴۰۱ یک استاندارد مدیریت دانش نیست و نه سازمان را ملزم به داشتن مدیریت دانش میکند. بلکه بندی از یک استاندارد کیفیت است که سازمان را ملزم میکند به دانش کلیدی مورد نیاز برای ایجاد کیفیت مناسب و پایدار در محصولات و خدماتش توجه کافی کند. این نگاه سازمان شما را وادار میکند برای انطباق بیشتر با استاندارد ایزو، از تکنیکها و ابزارهای مدیریت دانش بهعنوان بخشی از سیستم کیفیت خود استفاده کند.
چگونه میتوانید از ممیزی IS0 9001 ۲۰۱۵ سربلند خارج شوید؟
سازمانهایی که قصد دارند نسخه گواهینامه ISO خود را به ورژن جدید ارتقاء دهند یا برای نسخه جدید اقدام کنند، باید بر اساس این استاندارد ممیزی شوند. ارزیابها به دنبال شناسایی مشکلات سیستم مدیریت کیفیت هستند؛ مشکلاتی که عدم انطباق یا فرصتهای بهبود نامیده میشوند. متن صریح استاندارد به شما گوشزد میکند یک ارزیاب به دنبال شواهدی در سازمان شما خواهد گشت که موارد زیر را اثبات کند:
- وجود روشی برای «شناسایی دانش کلیدی» که موجب انطباق کیفی محصولات و خدمات شما میشود. ضمناً باید خروجیهای آن به لیست حوزههای دانش کلیدی وجود داشته باشد.
- شما باید روشی برای «نگهداری دانش» داشته باشید. هر یک از حوزههای دانش کلیدی باید یک متولی داشته باشد و برای نگهداری دانش آن فرایندی تعریف شده باشد.
- دانش باید در «دسترس» قرار گیرد. حداقلهایی که از این جنبه به شما توصیه میشود وجود یک پایگاه دانش و سیستم جستجوی سازمانی است. هر چند وجود سیستمی که دانش مورد نیاز افراد را بهصورت هوشمند برای آنها بفرستد (Knowledge Push) بهتر است.
- باید برنامهای برای «پرکردن شکافهای دانشی» از طریق منابع دانش بیرونی داشته باشید.
- باید سیستمی مناسب برای «شناسایی، جمعآوری و مدیریت درسآموختهها» شامل روش اجرایی، تعریف نقشها و نرمافزار مدیریت آنها ایجاد کنید.
- باید برنامهای برای «حفظ دانش افراد» در سازمان داشته باشید.
اینوتکس ایران چگونه به شما کمک میکند؟
ما باتجربه نزدیک به دو دهه در زمینه مدیریت دانش، میتوانیم به شما در زمینه مدیریت دانش و ایزو 9001 به روشهای زیر کمک کنیم:
- از آن جا که ممیزیهای ایزو بر وجود رویهها و شواهد آنها متمرکز است میتوانید با خرید «پکیجها و الگوهای روشهای اجرایی ما»، رویههای خود را بسازید و بهسادگی آنها را با چرخه PDCA ترکیب کنید و شاخصهای کلیدی مرتبط با آنها را مشخص نمایید.
- با استفاده از «روش ارزیابی وضعیت حوزههای دانش»، اوضاع حوزههای دانش کلیدی خود را چک کنید و یک «برنامه بهبود مدون» برای آنها تنظیم کنید. این کار را میتوانید با خرید بسته ارزیابی شامل روش اجرایی و کارگاه مشاورهای تدوین برنامه بهبود عملی کنید.
- میتوانید «نظام مدیریت درسآموختهها» را با استفاده از پکیج مدیریت درسآموختههای ما برای خود شخصیسازی کرده و بهعنوان بخشی از سیستم کیفیت خود جاری کنید. این پکیج شامل روش اجرایی، دستورالعملها و فرمها و راهنمای شخصیسازی است.
- میتوانید با استفاده از «خدمات آنلاین نرمافزاری مدیریت دانش» ما که بر بستر نرمافزار مدیریت دانش «رایون» است، با هزینه ای بسیار کم، پایگاه دانش، سیستم جستجوی دانش و دانش رسانی خود را فعال کنید. در همین راستا شاید بد نباشد در مورد هزینههای مدیریت دانش برای ایزو 9001 نسخه 2015 بدانید.
برای استفاده از خدمات مدیریت دانش و ایزو و تطابق آن با الزامات مدیریت دانش استاندارد ایزو ۹۰۰۱ ویرایش ۲۰۱۵ با ما در ارتباط باشید.