فکسونومی چیست؟

نتیجه فعالیت گروهی و تعاملی افراد برای برچسب گذاری (Tagging) و یادداشت نویسی (Annotation) در مورد یک محتوا را فُکسونومی می گویند. در آن‌ها، داده‌های توصیف کننده (Metadata) تنها توسط افراد حرفه‌ای ایجاد نمی‌شوند بلکه، تولیدکننده یا استفاده‌کننده محتوا می‌توانند به بدنه دانش آن محتوا متادیتا اضافه کنند. به‌عبارتی ساده‌تر فُکسونومی (=Folk+Taxonomy) یک تکسونومی است که توسط کاربران ساخته می‌شود. در همین راستا اگر علاقه‌مند به به مباحث مرتبط هستید توصیه می‌کنم مقالۀ تفاوت تکسونومی با آنتولوژی چیست؟ را مطالعه کنید.

سابقه فُکسونومی

فُکسونومی‌ها از حدود سال ۲۰۰۴ به عنوان بخشی از نرم‌افزارهای اجتماعی که دارای امکانات برچسب‌گذاری اجتماعی و یادداشت‌گذاری روی عکس‌ها بودند معرفی شدند. برچسب‌گذاری (ویژگی تمامی خدمات Web 2.0 است) به کاربران آماتور این امکان را می‌دهد تا به صورت جمعی و تعاملی، اطلاعات را طبقه‌بندی کنند و بیابند. برخی از وب سایت‌ها از ابر برچسب (Tag Cloud) استفاده می‌کنند تا برچسب‌های فُکسونومی را به صورت بصری نشان دهند.

هدف از برچسب گذاری در یک فُکسونومی

هدف از برچسب گذاری در یک فُکسونومی این است که جستجو، حرکت بین اطلاعات و درک یک بدنه اطلاعات، در طول زمان و به تدریج برای کاربران آسان شود. از آن جا که فُکسونومی‌ها عموما در محیط‌های مبتنی بر اینترنت به وجود آمده‌اند، کاربران می‌توانند دریابند یک برچسب معین را چه کسی استفاده می‌کند و هم چنین او از چه برچسب‌های دیگری استفاده می‌کند.

به این ترتیب کاربران می‌توانند به درک متقابلی از مجموعه بر چسب‌هایی برسند که دیگران برای تفسیر، درونی‌سازی و درک یک جزء اطلاعات نیاز دارند. این مورد می‌تواند در سیستم‌های مدیریت دانش انسان محور یک گام بزرگ رو به جلو باشد. چرا که قابلیت افراد در ساختاردهی صحیح دانش و همچنین یافتن محتواهای مرتبط را بالا می‌برد. این اصل در یافتن اطلاعات مرتبط، Pivot Browsing نام دارد. بخش عمده‌ای از جاذبه فُکسونومی در توانمندی ذاتی و راحتی آن در یافتن اطلاعات نسبت به ابزارهای سنتی جستجو مانند موتورهای جستجو است.